دیابت بارداری یکی از بیماری‌هایی است که حتی مادرانی که دارای سابقه دیابت نیستند نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. با من همراه شوید تا به بررسی بیماری به نام دیابت بارداری، علائم آن، رعایت نکات مربوط به آن و راه‌های پیشگیری از آن بپردازیم.
هنگام بارداری هر مادری در شرایط [جسمانی و روحی قرار می‌گیرد که در هیچ برهه زمانی از زندگی خود آن را تجربه نکرده است. تغییراتی مانند تغییر هورمون‌های بدن، تغییرات ظاهری و مواردی از این قبیل.
بارداری یکی از آن دوران‌هایی است که هر مادری باید نهایت اهمیت را به سلامتی خود و جنین بدهد. مراقبت‌های مورد نیاز این دوران باعث می‌شود تا مادران دچار انواع بیماری مانند دیابت بارداری نشوند.
آیا دیابت بارداری را می‌شناسید؟
دیابت در دوران بارداری به نوعی از دیابت گفته می‌شود که برای اولین بار در دوران بارداری خود را نشان می‌دهد.
از آن‌جا که در 4 درصد بارداری‌ها، این نوع دیابت مشاهده می‌شود، پس باید به آن اهمیت داد و تمامی آزمایشات مربوط به آن را به موقع انجام داد.
مواردی که هر خانم بارداری باید در رابطه با دیابت بارداری بداند، موارد زیر است که به صورت کامل به نقد و بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم:
چه مادرانی دچار بیماری دیابت می‌شوند؟
امکان ابتلا به دیابت در دوران بارداری برای تمامی مادران باردار وجود دارد. حتی مادرانی که قبلا دچار بیماری دیابت نبوده‌اند نیز می‌توانند در معرض بیماری دیابت در دوران بارداری قرار گرفته و دچار آن شوند.
دلیل این امر چیست؟
یکی از دلایل اساسی این مسئله تغییرات هورمونی در دوران بارداری و زمینه‌های ژنتیکی مادر است. این دو مسئله مهم در هنگام بارداری دست به دست هم داده و باعث می‌شوند تا مادر در دوران بارداری دچار دیابت بارداری شود. البته از مسائل تشدید کننده بیماری دیابت بارداری که می‌تواند به شدت گرفتن آن دامن زند می‌توان به نوع رژیم مادر، عادات بد غذایی و علاقه به مصرف غذاهای شیرین اشاره کرد.
چه مادرانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری، دیابت در دوران بارداری قرار می‌گیرند؟
دیابت در دوران بارداری بیشتر در مادرانی که دارای وزن بالا هستند، افراد با سابقه فامیلی دیابت و افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک مشاهده می‌شود.
به همین دلیل نیاز است تا مادران بارداری که دارای این سه مشخصه هستند، در مصرف مواد قندی احتیاط کنند و آزمایشات و مراقیت‌های دوران بارداری را جدی بگیرند.
علایم ابتلای مادران به بیماری دیابت بارداری چیست؟
در این رابطه باید اظهار کنیم اکثر مادرانی که دچار دیابت در دوران بارداری می‌شوند، هیچ علایمی ندارند. به همین دلیل نیاز است تا به مراقیت‌های بارداری اهمیت داده شود و آزمایشات مربوطه جدی گرفته و به موقع انجام شود.
چگونه متوجه شویم دچار دیابت شده‌ایم؟
دیابت بارداری یکی از آن دسته بیماری‌هایی است که اصولا هیچ‌گونه علایمی ندارد و فقط با آزمایش و تست قند خون مشخص می‌شود. البته در مواردی ممکن است مادر با علایمی مثل پرنوشی (زیاد آب خوردن) و پر ادراری یا تکرر ادرار نیز به مراکز بهداشت مراجعه کنند.
دیابت در چندمین ماه بارداری، خود را نشان می‌دهد؟
دیابت در دوران بارداری در هفته‌های 24 تا 28 بارداری در صورت نقص در ترشح انسولین در بدن مادر، خود را نشان می‌دهد.
به همین دلیل مادران باید در این بازده زمانی حتما به پزشک خود مراجعه کرده و درخواست آزمایشات مربوطه را داشته باشند.
دلیل ابتلا به دیابت در دوران بارداری چیست؟
در دوران بارداری هورمون‌هایی در بدن مادر ترشح می‌شود که وظیفه انتقال موادغذایی به جنین را بر عهده دارد. در مقابل این هورمون‌های انتقال دهنده موادغذایی، هورمون‌های دیگری وجود دارد که مراقب افت نکردن قند خون مادر هستند.
این به چه معناست؟
یعنی این هورمون‌ها مانع عملکرد انسولین (هورمون کاهش دهنده قند خون)، می‌شوند. اگر در دوران بارداری بدن نتواند انسولین مورد نیاز خود را ترشح کند، تا قند خون بدن مادر تنظیم شود، میزان قند در خون مادر بالا می‌رود و در نهایت دچار دیابت بارداری می‌شود.
آیا دیابت بارداری، برای جنین نیز خطرناک است؟
بله دیابت در دوران بارداری علاوه بر اینکه برای مادر خطرناک است برای جنین نیز خطرناک می‌باشد. به نحوی که در اوایل بارداری، دیابت مادر می‌تواند باعث بروز نقص‌های مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین گردد. بسیاری از این نقص‌های مادرزادی می‌تواند اثرات نامطلوبی را بر ارگان‌های مهم جنین مانند مغز و قلب بگذارد.
در طی سه ماهه دوم و سوم بارداری نیز دیابت مادر می‌تواند منجر به تغذیه و رشد بیش از حد جنین شود. این مسئله نیز باعث داشتن نوزادی بزرگ، با وزن بالا می‌شود و زایمان را سخت‌تر و شرایط را برای سزارین فراهم می‌کند.
از سوی دیگر یکی از خطراتی که ممکن است نوزاد را تهدید کند به بعد از زایمان مادر مربوط می‌شود.
به این صورت که وقتی جنین در رحم مادر بیش از اندازه تغذیه شود به دنبال آن سطح انسولین خون افزایش پیدا کرده و احتمال افت شدید قندخون در نوزاد وجود دارد؛ زیرا دیگر آن مقادیر بالای قند را از خون مادر دریافت نمی‌کند و نوزاد در این حالت می‌تواند دچار تشنج شود.
آیا دیابت بارداری، قابل پیشگیری است؟
بله. دیابت بارداری یکی از آن دسته بیماری‌های مربوط به دوران بارداری است که می‌توان با رعایت یک سری مسائل ساده از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
با محدود کردن مصرف قندها و ترکیبات آن‌ها مانند: قند وشکر، مربا، شربت، شکلات، شیرینی و در صورت فراهم بودن شرایط مادر برای ابتلا به دیابت بارداری، محدود کردن مصرف نان و برنج، ماکارونی و سیب زمینی، می‌توان از ابتلا به بیماری دیابت دوران بارداری پیشگیری و یا آن را کنترل کرد.
یکی دیگر از توصیه‌های مهم دوران بارداری، ورزش کردن و پیاده‌روی است. مادران باید سعی کنند ورزش و پیاده روی را جزو برنامه‌های جدی روزانه خود قرار دهند تا علاوه بر کنترل انواع بیماری مربوط به بارداری، زایمانی راحت‌تر را تجربه کنند.
روش‌های درمان دیابت بارداری چیست؟
در مواقعی که دیابت مادر شدید نباشد، با حذف کردن مصرف قند و شکر و ترکیبات آن مانند انواع شیرینی‌جات و محدود کردن مصرف غلاتی مانند نان، سیب‌زمینی، برنج و ماکارانی و انجام ورزش‌های مناسب دوران بارداری نظیر پیاده‌روی، دیابت در دوران بارداری قابل درمان می‌باشد.
