دوران بارداری به دورانی از زندگی مادر گفته می‌شود که از روز اول تا زمانی که مادر فرزند خود را در آغوش می‌گیرد، اتفاقات زیادی در سیستم بدن او و جنین رخ میدهد. یکی از مهم‌ترین این اتفاقات نیز حرکات جنین در بدن مادر است که حسی نو و تکرار نشدنی را برای او به ارمغان می‌آورد.
از روزی که مادر از بارداری خود مطلع می‌شود دچار یک سری نگرانی در رابطه با وضعیت سلامت خود و جنین می‌شود که این نگرانی‌ها گاه طبیعی و گاه از روی حساسیت بیش از حد مادر یا اطرافیان است.
از جمله این نگرانی‌ها می‌توان به حرکات لرزشی جنین اشاره کرد که اکثر مادران حساسیت خاصی را به آن نشان می‌دهند.
حرکات جنین و احساس مادر شدن
با شروع بارداری و از آن زیباتر شروع حرکات جنین در بدن مادر، او عمیق‌تر احساس مادر شدن را درک و اتفاقاتی که در دوران بارداری برایش می‌افتد را می‌پذیرد.
این مسئله که با شروع بارداری نگرانی مادر از تحرک جنین شروع می‌شود امری طبیعی است. زمانی که مادر حرکات لرزشی جنین را احساس می‌کند بارداری خود را بهتر درک کرده و احساس مادرانه عمیق‌تری به او دست میدهد.
حرکات لرزشی جنین، ارتباط مادر را با جنین و حتی با همسر خود نیز تقویت می‌کند. زیرا این حرکات برای مادر خوشایند است و نشان دهنده سلامت جنین و نوید مادر شدن را به او هدیه میدهد. این احساسات زیبا و حرکات لذت‌بخش جنین در مواقعی نیز می‌تواند موجبات نگرانی مادر را فراهم کند. تکانه‌های جنین که مادر در مواقعی آن‌ها را غیر عادی تلقی می‌کند و دچار استرس می‌شود را می‌توان در چند مبحث جای داد و به آن‌ها اشاره کرد.
اطلاعات لازم در رابطه با حرکات جنین، که هر مادری باید بداند:
در کل باید به این مبحث اشاره کنیم که حرکات جنین درون رحم مادر به طور طبیعی بین هفته‌های 7 تا 8 بارداری شروع می‌شود. البته این مطلب را فراموش نکنید که این جنبوجوش‌ها در این بازه زمانی فقط از طریق سونوگرافی قابل مشاهده است و مادر متوجه آن‌ها نمی‌شود.
مادر چه زمانی متوجه جنبوجوش جنین می‌شود؟
مادرانی که اولین بارداری را تجربه می‌کنند اصولا بین هفته‌های 18 تا 20 و یا نهایتا تا هفته 22 حرکات جنین خود را به خوبی احساس می‌کنند.
البته این احساس برای مادرانی که چندمین تجربه بارداری آن‌ها است، زودتر رخ میدهد و سریع‌تر از مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند، جنبوجوش جنین و تکان خوردن‌های او را احساس خواهند کرد. به طور میانگین می‌توان گفت این مادران در حدود 16 هفتگی به بعد می‌توانند تکان‌های جنین را احساس کنند.
توصیف حرکات جنین توسط مادران
معمولا مادرانی که برای اولین بار وول خوردن جنین را احساس می‌کنند این حرکات را به بال زدن پروانه و یا حرکات ماهی توصیف می‌کنند.
در اوایل بارداری وول خوردن جنین مانند پرش‌هایی ملایم و نرم است که تشخیص آن‌ها نیازمند دقت بوده و کمی سخت است؛ با مرور زمان و پیشرفت بارداری این حرکات مشهودتر خواهد شد.
نگرانی‌های مادر از حرکات جنین
حرکات جنین که باعث نگرانی مادر می‌شود
برخی از مادران به دلیل حساسیت به خرج دادن بیش از حد در رابطه با حرکات جنین هر نوع حرکتی را به جنین اختصاص می‌دهند، برای مثال:
1- حرکاتی که مادران در هفته‌های اول بارداری (قبل از 16 و 18 هفتگی) احساس می‌کنند، حرکات جنین نیست؛ بلکه حرکات دودی روده است که مادر به اشتباه این حرکات را به حساب حرکات جنین می‌گذارند. این مسئله باعث می‌شود اگر روزی مادر، این حرکت‌ها را احساس نکرد، نگران سلامتی جنین خود می‌شود.
2- در اوایل دوران بارداری، حرکات جنین به صورت کوتاه و متناوب است که ممکن است فاصله زمانی بین آن‌ها زیاد باشد. به نحوی که مادر یک روز تکان‌های جنین را احساس می‌کند و یا بلعکس چند روز هیچ حرکتی را احساس نمی‌کند.
3- حرکات جنین که به سکسکه شباهت دارد و به صورت پشت سر هم و لرزشی است.
4- کمتر شدن وول خوردن جنین، بعد از 32 هفتگی، که دلیل آن نیز کم شدن حجم مایع آمنیوتیک درون رحم است.
5- یکی دیگر از دلایل کم شدن حرکات جنین در ماه‌های آخر کم شدن جای او است. در این حالت حرکات چرخشی جنین کم می‌شوند و او بیشتر دست و پای خود را تکان میدهد.
6- برخی مادران نیز به دلیل حساسیت بیش از حد خود مدام در حال مقایسه کردن حرکات لرزشی جنین خود با جنین دیگران هستند. اما این اصل را نباید فراموش کرد که لرزش های هر جنینی باید نسبت به خودش سنجیده و در نظر گرفته شود.
این موضوع که برخی جنین‌ها کم تحرک و برخی دیگر پرتحرک هستند ارتباطی با سلامت جنین ندارد و امری کاملا طبیعی است.
7- یکی دیگر از دلایل شایعی که باعث می‌شود مادر کمتر و سخت‌تر حرکات جنین را متوجه شود، چاق بودن مادر و چربی دور شکم اوست.
8- در بارداری زمانی که جفت در جلوی رحم قرار دارد و به جلوی رحم مادر متصل است، عملکردی مانند بالش بین مادر و جنین ایجاد می‌شود، به همین دلیل مادر ضعیف‌تر حرکات جنین را احساس می‌کند.
9- یک مسئله دیگر که باعث نگرانی مادرانی که دارای جنین دختر هستند می‌شود این است که اصولا جنین دختر نسبت به جنین پسر کمتر تکان می‌خورد و این مسئله برای مادرانی که از آن بی‌اطلاع هستند ایجاد نگرانی می‌کند.
اصولا این موارد در بین تمامی مادران باردار یک سری نگرانی‌ها را ایجاد می‌کند که این مادران می‌توانند برای مشاوره گرفتن، از طریق پیج اینستاگرام سایت بارداری با خانم حافظیان به صورت مستقیم در ارتباط باشند و اطلاعات لازمه خود را به دست بیاورند.
در اینجا باید یادآور شویم که هر مادری در بارداری شرایط بخصوص خود را دارد و جنین و نوزادان با یکدیگر قابل مقایسه نیستند. پس سعی کنید حاملگی‌های خود را با دفعات قبلی و یا اطرافیانتان مقایسه نکنید.
چگونه حرکات لرزشی جنین را بهتر احساس کنیم؟
از آنجا که تمامی مادران علاقه زیادی به احساس حرکات جنین خود دارند و از این کار لذت می‌برند ما به شما چند روش آسان برای بهتر متوجه شدن حرکات جنین را آموزش می‌دهیم:
- بعد از پایان غذا و یا بعد از اتمام حرکات ورزشی به حالت نشسته، به پشت تکیه دهید و بدن خود را در وضعیتی راحت قرار دهید و در آرامش به لرزش های جنین توجه کنید، حتی می‌توانید دست خود را بر روی شکم‌تان قرار دهید و حرکات را به خوبی احساس کنید.
- خوراکی شیرینی را میل کنید، سپس به سمت پهلوی چپ دراز بکشید و به حرکات توجه کنید. دستتان را روی شکم خود قرار دهید و این مسئله را فراموش نکنید که خوابیدن به سمت چپ، گردش خون را به سمت جنین افزایش میدهد، در نتیجه جنین جنبش بیشتری خواهد داشت.
- توجه داشته باشید در این حالت به صورت طبیعی شما باید در هر ساعت 3 تا 4 حرکت را احساس کنید.
- در اواسط و اواخر بارداری جنین به صدای بلند و نور زیاد محیط نیز واکنش نشان میدهد در این حالت ممکن است حرکاتش بیشتر شود.
- در کل باید این اصل را به یاد داشته باشید که هر کودکی برای خود زمانی را برای بیدار شدن، خوابیدن و بازی کردن دارد، ولی فعالیت جنین پس از زمان صرف غذای مادر، ورزش یا فعالیت او و یا در پاسخ به عوامل محیطی مثل صداهای بلند، بیشتر است.
عوامل کاهش دهنده حرکات لرزشی جنین را به یاد بسپارید
در دوران بارداری یک سری عوامل وجود دارد که می‌تواند بر روی تحرک جنین تاثیر منفی بگذارد. مواردی از جمله:
- مصرف داروهای مسکن قوی و همچنین داروهای بی‌حسی از آنجایی که وارد سیستم گردش خون جنین می‌شود، باعث کاهش جنبوجوش جنین خواهد شد.
- مصرف دخانیات از جمله سیگار و مشروبات الکلی باعث کاهش وول خوردن جنین می‌شود.
- موارد بسیار نادری نیز وجود دارد که جنین مبتلا به بیماری‌های سیستم عصب و عضله باشد، در این موارد حرکات لرزشی جنین کاهش پیدا می‌کند.
- کاهش حجم مایع آمونیک نیز یکی دیگر از مواردی است که باعث کاهش حرکات جنین می‌شود.
با توجه به ذکر موارد بالا مادران می‌توانند تکان‌های درست جنین را به خوبی تشخیص دهند. علاوه بر آن می‌توانند با توجه به موارد ذکر شده حرکت‌های جنین خود را بهتر احساس کنند.