سرطان پستان:
آشنایی با بافت پستان:
پستانها در ناحیه قفسۀ سینه که دنده‌ها را می‌پوشانند قرار دارند.. هر پستان از 15 تا 20 لوب تشکیل شده، که هر کدام از این لوب‌‌‌‌‌‌‌ها لوبول‌‌‌‌‌‌‌های ریزی دارند. لوبول‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌توانند شیر تولید کنند. بعد از تولد نوزاد، شیر از لوبول‌‌‌‌‌‌‌ها به لوله‌های نازکی به نام مجاری شیری می‌ریزد و به نوک پستان میرسد. نوک پستان در مرکز ناحیه تیره رنگی از پوست به‌نام هاله پستان قرار دارد. بین لوبول‌‌‌‌‌‌‌ها و مجاری شیری را چربی و بافت فیبروز پرکرده است.
در پستان همچنین عروق لنفاوی هم وجود دارند، که این رگ‌‌‌‌‌‌‌ها به اندام گرد و کوچکی به‌نام غدد لنفاوی منتهی میشوند. دسته‌‌‌‌‌‌‌های غدد لنفاوی نزدیک پستان درزیر بغل ، بالای استخوان ترقوه و در قفسۀ سینه پشت پستان قرار دارند. غدد لنفاوی باکتری‌ها، سلولهای سرطانی و هر مادۀ مضر دیگری را به خود جذب میکنند
آشنایی با مفهوم سرطان پستان و توده خوش خیم و بد خیم:
سرطان پستان از سلول، یعنی بلوک‌‌‌‌‌‌‌هایی که بافت را می‌‌‌‌‌‌‌سازند شروع میشود و بافتها هم اعضای بدن را می‌سازد.
معمولاً سلولها با نیاز بدن، رشد میکنند و سلولهای جدید را تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌دهند. سلولی که پیر میشود، می‌‌‌‌‌‌‌میرد و سلولهای جدید دیگری جای آن را می‌‌‌‌‌‌‌گیرند.
گاه در این روند اشکال به‌وجود می‌‌‌‌‌‌‌آید و در حالی‌‌‌‌‌‌‌که بدن نیازی ندارد، سلولهای جدید تشکیل میشوند و سلولهای پیر هم وقتی که باید، نمی‌‌‌‌‌‌‌میرند. این سلولهای اضافی توده‌‌‌‌‌‌‌ای از بافتها را تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌دهند که به آنها توده، غده یا تومور میگویند.تا زمانی که این توده ها اندازه شان کوچک هستند و به بافت های مجاور کاری ندارند و همچنین رشدشان نیز بسیار کند است خوش خیم تلقی میشوند و زمانی این توده ها رشد سریع و اندازه شان بزرگ میشود و به بافت های مجاور حمله میکنند بدخیم گفته میشوند.
غربالگری برای تشخیص سرطان پستان
غربالگری سرطان پستان پیش از اینکه علائم آن بروز کند حائز اهمیت است. غربالگری به پزشکان کمک میکند تا بیماری را زود تشخیص دهند و درمان کنند.
پزشک شما شاید یکی از این آزمایش‌‌‌‌‌‌‌های غربالگری را برای سرطان پستان به شما پیشنهاد کند:
- ماموگرام برای غربالگری
- معاینۀ بالینی پستان
- معاینۀ شخصی پستان
در مورد زمان شروع و فاصله بین غربالگری‌‌‌‌‌‌‌ها باید از پزشک خود سؤال کنید.
ماموگرام برای غربالگری
برای شناسایی زودهنگام سرطان پستان
- زنان در دهۀ پنجم زندگی (دهه 40 سالگی) و بالاتر، هرسال یا هر 2 سال یک‌‌‌‌‌‌‌بار ماموگرافی کنند. ماموگرام تصویر پستان است که با اشعۀ ایکس گرفته میشود.
- زنانی که هنوز به چهل سالگی نرسیده‌اند و عوامل خطرزا دارند باید از ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی خود بپرسند که به ماموگرام احتیاج دارند یا خیر و فاصلۀ ماموگرافی‌‌‌‌‌‌‌ها چقدر باید باشد.
ماموگرام معمولاً توده پستان را پیش از اینکه حس شود نشان میدهد. ماموگرام همچنین لکه‌های ریز کلسیم را نشان میدهد. به این لکهها میکروکلسیفیکیشن (Microcalcifications) میگویند. توده و یا لکهها معمولاً موجب سرطان، سلولهای پیش سرطانی (Precancerous)، و یا عوارض دیگر میشوند. برای تشخیص وجود سلولهای غیرعادی، به آزمایش‌‌‌‌‌‌‌های بیش‌تری نیاز است.
اگر در ماموگرام شما منطقۀ غیرعادی مشاهده شود، به عکس اشعۀ ایکس بیش‌تری نیاز است. بعید نیست به نمونه‌‌‌‌‌‌‌برداری (بیوپسی) هم نیاز باشد. نمونه‌‌‌‌‌‌‌برداری تنها راه تشخیص قطعی سرطان پستان است
معاینۀ بالینی پستان
ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی در معاینه بالینی، پستان شما را بررسی میکند. معمولاً از شما می‌خواهد تا بازویتان را بلند کنید و بر سرتان بگذارید، دست‌‌‌‌‌‌‌هایتان را آویزان کنید، یا دستتان را به باسنتان فشار دهید.
ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی به‌‌‌‌‌‌‌دنبال تفاوت اندازه و شکل دو پستان می‌‌‌‌‌‌‌گردد. پوست پستان را هم به دنبال بثورات، فرورفتگی و سایر نشانه‌‌‌‌‌‌‌های غیرعادی بررسی میکند. وی همچنین ممکن است نوک پستان را برای ترشح مایع فشار دهد.
ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی با انتهای انگشتان خود در جست‌وجوی توده، تمام پستان، زیر بغل، و اطراف استخوان ترقوه را معاینه میکند. توده پیش از اینکه کسی بتواند آن را حس کند، معمولاً به اندازۀ یک نخود است. معاینه ابتدا در یک سمت انجام میشود و سپس نوبت سمت دیگر بدن ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی است. همچنین غدد لنفاوی نزدیک پستان را بررسی میکند تا ببیند بزرگ شده‌اند یا نشده‌اند.
معاینۀ بالینی کامل از پستان معمولاً حدود 10 دقیقه طول می‌کشد.
معاینۀ شخصی پستان
برای بررسی هرگونه تغییرات در پستانها بهتر است خودتان پستانها را به‌‌‌‌‌‌‌طور ماهیانه معاینه کنید. لازم به ذکر است که با بالا رفتن سن، عادت ماهانه، حاملگی، یائسگی، یا استفاده از قرص ضدحاملگی یا سایر هورمون‌‌‌‌‌‌‌ها هم بعید نیست تغییراتی به‌وجود آید. احساس کمی برآمدگی یا غیرهموار بودن طبیعی است. همچنین تورم و حساسیت به لمس درست پیش از شروع و در طول عادت ماهانه هم رایج است.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در پستانها باید با ارائه‌دهندۀ خدمات پزشکی تماس بگیرید.
معاینۀ شخصی پستان جای تهیۀ منظم ماموگرام برای غربالگری و معاینۀ بالینی منظم پستان را نمی‌گیرد. هیچ مطالعه‌ای نشان نداده که معاینۀ شخصی پستان باعث کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان شده باشد.
سؤالاتی که می‌‌‌‌‌‌‌توان در مورد غربالگری از پزشک پرسید :
- چه آزمایش‌هایی را برای من مناسب می‌‌‌‌‌‌‌دانید؟ چرا؟
- این آزمایش‌‌‌‌‌‌‌ها درد دارند؟ هیچ خطری دارند؟
- ماموگرام چقدر هزینه دارد؟ بیمه هزینۀ آن را تقبل میکند؟
- چند وقت پس از ماموگرام از نتیجۀ آن مطلع می‌‌‌‌‌‌‌شوم؟
- اگر مشکلی پیش بیاید، از کجا متوجه می‌‌‌‌‌‌‌شوید که سرطان پستان دارم؟
علائم
علایم رایج در سرطان پستان
- تغییر در حس (لمس کردن) پستان یا نوک پستان
- برآمدگی یا سفت شدن پستان یا نزدیک پستان و یا ناحیۀ زیر بغل
- حساسیت نوک پستان در لمس یا لطافت نوک پستان
- تغییر در ظاهر پستان یا نوک پستان
- تغییر در اندازه یا شکل پستان
- فرو رفتگی نوک پستان به داخل
- پوست پستان، هاله پستان، یا نوک پستان ممکن است متورم یا قرمز و یا پوسته پوسته شود. ممکن است مانند پوست پرتقال خلل و فرج پیدا کند.
- ترشح (مایع) از نوک پستان
بارداری و شیردهی
شیوع سرطان پستان در زنانی که بچه دار میشوند کمتر است، و این کاهش باتعداد بچه‌ها رابطه مستقیم دارد. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده‌است، به نظر میرسد بارداری و شیردهی از طریق مکانیسم‌های مانع از بروز سرطان پستان میشوند. نقش پیشگیرانه شیردهی سالهاست مورد توجه محققین است. هر چه سن شروع شیر دهی، تعداد دفعات و مدت زمان آن بیشتر باشد، احتمال ابتلا کمتر است. در دوران شیردهی بافت پستان دچار تغییراتی میشود و سلولهای تخصص یافته‌ای در آن شکل میگیرد، که این سلولها در از بین بردن سلولهای سرطانی نقش بسزایی دارند.
تغذیه
چربی‌های اشباع شده نقش بسزایی در افزایش خطر بروز سرطان پستان بازی میکنند اما این عامل ممکن است در ادغام با برخی عوامل دیگر موجب افزایش خطر سرطان شود.
- لبنیات از نظر کلسیم غنی هستند و این منلع کلسیم می تواند مانع بروز سرطان شود. .
- فیبر: مانند آرد،غلات و سبزیجات و انواع نان های سبوس دار از نظر فیبر غنی هستند مصرف روزانه 25 گرم فیبر و در زنان یایسته به میزان زیادی از بروز سرطان پستان جلوگیری میکند،خوردن نان سبوس دار موجب کاهش استروژن خون در زنان غیر یایسته میشود که این مسیله ممکن است موجب کاهش خطر سرطان پستان در این گروه از زنان شود.
- میوه: مصرف میوه میتواند خطر سرطان پستان را کاهش دهد زیرا میوه ها شامل موادی با نام آنتی اکسیدان ها هستند،آنتی اکسیدان ها موادی هستند که از ایجاد واکنش های اکسیداسیونی جلوگیری میکنند،واکنش های اکسیداسیونی با آزاد کردن اکسیژن فعال موجب تخریب ژن ها و افزایش احتمال سرطان میشوند،برخی از این آنتی .A، E، Cاکسیدان ها عبارت اند از ویتامین
- سویا: سویا دارای نوعی از فیتو استروژن ها به نام ایزوفلاونویید ها میباشد سایر انواع فیتو استروژن ها در فیبر ها،غلات،شیر،میوه ها،سبزیجات و میوه های دانه بزرگ وجود دارد،تحقیقات نشان داده بافت پستان زنان منطقه ای در جنوب شرقی آسیا که مصرف سویا در آنجا متداول است از سفتی کمتری برخوردار است،بافت پستان هر چه نرم تر باشد خطر سرطان پستان نیز کمتر است.
- کاروتنویید ها: کاروتنویید ها ترکیبات رنگی هستند که در برخی از گیاهان مانند هویج،سیب زمینی شیرین،اسفناج،گوجه فرنگی،انبه و فلفل های رنگی وجود دارند،این دسته از مواد غذایی نیز در کاهش بروز انواع سرطان ها نقش بسزایی دارند.
توصیه ها:
1.گنجاندن ورزش در برنامه هفتگی زندگی میتواند نقش بسیاری در از بین بردن بیماریهای جسمی وروحی داشته باشد. درطول انجام تمرینات ورزشی با افزایش جریانات خونی اندام ها در بهترین شرایط خونرسانی قرار گرفته وهمچنین با افزایش سوخت وساز بدن در بهترین شرایط عملکردی خود نیز قرار میگیرد وهمین امر میتواند نقش بسزایی در سلامتی داشته باشد.
2.مصرف محدود تر کربوهیدراتها ونمک وغذاهای کنسرو شده وچرب.
3.داشتن برنامه ریزی مشخص برای انجام فعالیتها روزانه برای پایین اوردن استرسها ونگرانیها در زندگی
4.مشخص کردن یک روز مشخص در طول ماه برای خوازمایی ومعاینه پستان که این روز برای خانمهایی که سیکل ماهانه دارند دقیقا بعد پایان پریود بهترین زمان میتواند باشد وبرای خانمهایی که یاسه شده ویا به هردلیلی پریود نمی شوند میتوند اول ویا اخر هر ماه باشد این روش میتواند حدودا تا 30 درصد به یافتن توده وبافت مشکوک در پستان کمک کننده باشد
5.استفاده از سوتینهای راحت ویاورزشی ونخی بدون فنر برای خواب
6.خوردن مکمل ویتامین دی
7.غربالگری بوسلیه ماموگرافی برای تمامی خانمهای بالای 40 سال بدون سابقه خاوادگی وموارد مشکوک در بافت پستان تاکیید میشود چنانچه خانم جوان است وبه مورد مشکوکی درپستان برخورده ویا سابقه خانوادگی سرطان پستان در مادر یا خواهر ویا خانواده نزدیک دارد ام ار ای تاکیید میشود سونو.گرافی به تنهایی دربسیاری ازموارد خیلی نمیتواند کمک کننده باشد زیرا نقاط کلسفیکه که یک زنگ خطری در تشخیص میتواند باشد را نشان نمی دهد
پاسخ به سوالات رایج در خصوص پستان :
1.ایا لیزر میتواند در بروز سرطان پستان نقش داشته باشد؟
تا کنون هیچ تاثیر مثبتی بر داشتن نقش لیزر در پستان گزارش نشده زیرا طول موج استفاده شده در ازبین بردن موهای زایذ بسیار پایین وفقط تا فولیکول مو میباشد.
2.انجام تتو در روی پستان ونواحی نزدیک به ان میتواند باعث سرطان شود؟
خیر تا کنون گزارشی نشده هرچنذ رعایت کامل بهداشتی در انجام تتو در هر نقطه از بدن تاکیید میشود.
3.استفاده از مکمل های مثل ویتامین ای در کاهش درد پستان تاثیر دارد؟
بله مکمل های ویتامین ی یا روغن گل مغربی در کاهش درد پستان بی تاثیر نیست.
4.خوردن چای سبز تاثیر مثبتی ذارد؟
بله چای سبز بدلیل داشتن خاصیت انتی اکسدانی میتوند تاثیر بهتری نسبت به چای سیاه وقهوه در بدن داشته باشد البته خوردن زیاد ان در طول یک روز توصیه نمیشود.
5.داشتن استرس میتواند باعث بروز سرطان پستان شود؟
خیر داشتن استرس مینواند باعث تشدید ویا فعال کردن ژن معیوب سرطان در بدن شوذولی باعث وبوجود اوردن ان نمیشود یک زمینه مستعد اول وجود داشته که استرس میتواند باعث تسریع ان شود.
نماد صورتی یک نماد است که نشان دهنده حمایت از آگاهی سرطان پستان است